Na de intellectuele lockdown zitten we volgens Pieter Derks nu in een willekeurige lockdown. Zolang de experts niet duidelijk hebben hoe dit onvoorspelbaar virus zich gedraagt zullen de maatregelen regelmatig bijgesteld worden. Lastig voor besluitvormers in het hoger onderwijs. Want hoe geven we ons onderwijs vorm na 1 september?
Zolang er geen adequaat medicijn of werkend vaccin is, houden we ons aan de regels, blijft de boodschap van Rutte. Dat is anderhalve meter afstand houden, handen wassen en zoveel mogelijk thuis blijven en thuiswerken. De onderwijsgebouwen mogen met inachtneming van deze regels vanaf 15 juni weer open. Met al deze beperkingen kan maximaal 25% gebruik maken van de locaties. Maar studenten mogen wel alleen tussen 11 en 3 gebruik maken van het openbaar vervoer (mét mondkapje). Dan wordt het percentage nog wat kleiner. Besluitvormers moeten nadenken over: Wie geef je voorrang? Welke activiteiten hebben prioriteit? Dat is een complexe puzzel.
Grotendeels online
Een ding is zeker, het hele kalenderjaar zal een groot gedeelte van het onderwijs online worden aangeboden. Door de pandemie is in korte tijd de kracht van online onderwijs duidelijk geworden, maar ook de tekortkomingen. Dat niet iedereen juichend dit tegemoet ziet, toont dit beeld. Deze respondenten, zowel studenten als docenten prefereren onderwijs op locatie ipv op afstand. Vreemd is dat natuurlijk niet, niemand heeft voor deze manier van onderwijs gekozen. Eigenlijk is het onzinnig om beide vormen met elkaar te vergelijken, stelt Tanya Joosten (via Wilfred Rubens). Er zijn grote verschillen in de manier waarop f2f als online onderwijs aangeboden wordt/kan worden. Het ligt aan de manier waarop je het ontwerpt of deze variant efficiënt en effectief is.
Toch zullen we de komende tijd grotendeels online ons onderwijs volgen en verzorgen. Er is nu gewoon beperkte ruimte voor onderwijs op locatie. Laten we op zoek gaan naar het beste van beide ‘werelden’.
De vraag die curriculumcommissies en docenten(team) zich nu zouden moeten stellen is: welke activiteiten moeten face-to-face en wat kan (nu we ervaring met online onderwijs hebben en er toch meer kan dan we dachten) effectievere en efficiënter online. Welke goede ervaringen nemen we mee uit de afgelopen maanden? Vervolgens is dan de stap en hoe passen we het ontwerp van de modules aan?
Structuur
Momenteel krijg ik verzoeken om mee te denken naar verbeteringen voor het onderwijs op afstand. Wilfred Rubens adviseert in zijn blog een snelle analyse te maken van de huidige situatie. Ik gebruik daarbij de Moodle scan, die ik nu heb aangevuld met vragen over virtual classrooms en tijdsplanning.
Belangrijk voor online cursussen is een duidelijke éénduidige structuur aan te bieden. Zeker bij onderwijs op afstand hebben studenten behoefte en baat bij duidelijke instructies, heldere uitleg en een tijdsplanning: wat gaan we wanneer doen en hoe. Het nodig om explicieter verwachtingen te managen. In Moodle is veel mogelijk op het gebied van de inhoud interactiever aan te bieden. Bij het nadenken over aanpassen van modules naar online onderwijs, gebruik ik natuurlijk het ontwerpdocument, gebaseerd op ons ontwerpcyclus DC4E.
Sense of belonging
Zowel (toekomstige) studenten als docenten hebben niet gekozen voor deze manier van onderwijs verzorgen en volgen. We missen persoonlijk contact. Het gevoel van verbondenheid is *imho* iets van de meest belangrijkste dingen in het onderwijs, in het leven. Hoe kan je dit gevoel ook koesteren/stimuleren in online onderwijs?
Gilly Salmon laat in haar Five Stage Model de stappen laat zien om een klimaat te creëren om samenwerken te bevorderen. Op ons blog onderwijsontwikkeling.zuyd.nl hebben we hier al vaker aandacht aan besteedt. In deze bijdrage staan per stap voorbeelden uitgewerkt hoe dit model vorm kan krijgen in een module.
Het contact tussen docent en student is belangrijke voorspeller voor leeropbrengsten. Ik heb al mooie voorbeelden gezien van docenten die hier aandacht aan schenken. In een module werd aan studenten gevraagd zichzelf aan de deelnemers te introduceerden en een aantal vragen te beantwoorden. Wil je studenten begeleiden in het online socialisatie, dan moet je zelf ook zichtbaar zijn. Dit kan door regelmatig op de Moodle fora in cursussen te reageren. Maar een vlog beginnen, zoals een docent van ons heeft gedaan, werd door haar studenten ook enorm hoog gewaardeerd. Interactie kan je dus stimuleren en faciliteren. Zie het blog online verbonden op digitaledidactiek.zuyd.nl.
Na corona
Of ons onderwijs na deze coronacrisis zal veranderen, werd mij onlangs gevraagd door studenten. Ik heb geen glazen bol, maar ik kan me niet voorstellen dat we de goede dingen die we nu ook ervaren met de inzet van leertechnologie, over een half jaar zomaar weer aan de kant zetten. Als je bijvoorbeeld meer wilt inzetten op duurzaam onderwijs (people, planet, profit) dan kan het gebruik van online lessen minder woon-werk verkeer en verplaatsingen tussen de locaties tot gevolg hebben. En ook tijdsbesparing. Met leertechnologie kan onderwijs efficiënter en effectiever. Maar het kan leren ook versterken.
Tot alle maatregelen ingetrokken zijn zullen we stap-voor-stap verder moeten. Hierbij hoop ik de docenten(teams) zo goed mogelijk te helpen met het ondersteuningsaanbod dat we hebben. Docenten hebben echt ontzettend hard gewerkt om veel onderwijs (volgens rooster) doorgang te laten gaan. Wat mij betreft (en ook van docenten, zo heb ik gehoord) mag het onderwijskundig support nog wat worden uitgebreid. Docenten hebben druk zat. Ook is online onderwijs verzorgen echt veel vermoeiender.
Uiteindelijk, als de coronoacrisis voorbij is, hoop ik dat we het beste van beide werelden over houden. En wat het beste is? … dat zal voor elke context anders zijn. Daarover zullen we het echte gesprek moeten voeren (verwijzend naar de transformatiereis waar Jitske Kramer over sprak).
Geïnspireerd door een aantal blogs/artikelen met scenario’s voor het onderwijs na 1 september:
- Hoger onderwijs in de 1,5m samenleving: Didactische scenario’s voor 1 september (Barend Last, LinkedIn 3 mei 2020)
- Keuzes maken ten aanzien van didactische scenario’s voor fase drie van het ‘coronaonderwijs’ (Wilfred Rubens, TE-learning 6 mei 2020)
-
Medezeggenschapsraad Hogeschool Rotterdam maakt scenario’s voor toekomst (ScienceGuide, 8 mei 2020)
Uitgelichte afbeelding van Gerd Altmann via Pixabay
Love 2 share 