Het inmiddels opgeheven lectoraat Technologie-Ondersteund Leren van Zuyd heeft in november 2017 de Design Cycle for Education (DC4E), een procesmodel voor het (her)ontwerpen van blended onderwijs voor Zuyd Professional gepresenteerd. De ontwerpcyclus is vooral ontwikkeld om het (her)ontwerpen van tradioneel contactonderwijs naar blended learning te ondersteunen.
Van november 2016 t/m februari 2018 was ik lid van het lectoraat Technologie-Ondersteund Leren van Zuyd. Tijdens deze periode heb ik meegewerkt aan deze ontwerpcyclus. Ik heb er voor gezorgd dat hetgeen we gemaakt hebben, beschikbaar is gebleven via onderwijsontwikkeling.zuyd.nl.
Aanleiding DC4E
In 2016 werd het lectoraat Technologie-Ondersteund Leren gekoppeld aan de pilot Flexibele Deeltijd Onderwijs. Uitgangspunt van dit modulair onderwijs was dat een blend gekozen werd die bestond uit van face–to–face (f2f) onderwijsvormen, werkplekleren en online leren. Omdat binnen Zuyd het gebruik van leertechnologie nog niet verankerd was in het onderwijs, startte het lectoraat met een Group Concept Mapping (GCM) studie waarin aan 64 Zuyd-experts op het gebied van (blended) leren de vraag gesteld is: ‘Wat zijn de succesfactoren voor de implementatie van een blended learning strategie binnen Zuyd?’ Deze studie heeft geleid tot DC4E.
Stappenplan DC4E
De kenniskringleden hebben een stapsgewijze procesmodel beschreven (gebaseerd op ADDIE) voor (her)ontwerpen van blended onderwijs voor Zuyd, en daarbij vooral gefocust op praktische hulpmiddelen voor de docenten, zoals checklisten, formats, sjablonen, templates en handleidingen. Immers, uit vele onderzoeken blijkt dat docenten de belangrijkste veranderaars zijn voor het onderwijs en ‘context is king’. Met DC4E hebben we een brug geslagen tussen onderwijstheorie en praktijk en getracht blended onderwijsontwerpen aandacht te geven binnen de hele hogeschool.
of download [pdf] de 8 stappen van de ontwerpcyclus en de bijbehorende ontwerpmetaforen
Context is king
Een belangrijke reden voor een ‘eigen’ ontwerpmodel is dat het voor Zuyd van groot belang was een balans te vinden tussen een autonomie in ontwikkeling en standaardisering van onderwijs. Enerzijds maakt een hoge mate van autonomie het voor de docent mogelijk het onderwijs in de voor hem meest geschikte manier te ontwerpen. Anderzijds genereert deze vrijheid een enorme uitdaging voor de studeerbaarheid, vergelijkbaarheid van modules en de standaardisering van het onderwijs. Een juiste balans tussen beide extremen was van groot belang voor Zuyd als organisatie, maar tegelijkertijd een enorme uitdaging. Met het creëren van een eigen ontwerpcyclus voor onderwijs zagen wij de kans de sterke eigenschappen van het autonoom ontwerpen van onderwijs binnen Zuyd te behouden, maar tegelijkertijd toch een normerende functie op het ontwikkelproces uit te oefenen. Binnen de eigen ontwerpcyclus wordt voldoende ruimte geboden voor de unieke cultuur van onderwijs binnen de opleiding, maar konden we het onderwijs ook kaderen.
Tenslotte biedt het ontwikkelen van een gemeenschappelijke ontwerpcyclus ook een kader voor een gezamenlijke taal waarmee onderwijs(her)ontwerp gedeeld en gecommuniceerd kan worden. Omdat deze gezamenlijke taal op dat moment ontbrak zetten we door het toepassen van dit ontwerpcyclus al een eerste belangrijke stap naar een gemeenschappelijk taal voor het ontwerpen van onderwijs binnen Zuyd.
Doorontwikkeling DC4E
Na de kick-off in 2017 van de ontwerpcyclus voor Zuyd Professional werd als gevolg van organisatorische veranderingen het lectoraat begin 2018 opgeheven. Het gedachtegoed van DC4E is door de betrokkenen in de daaropvolgende jaren meegenomen in de projecten die met leertechnologie te maken had, zoals de implementatie van een ander LMS waarmee standaardisatie van cursussen is geïntroduceerd. In die jaren bleek dat voor docenten de focus vooral ligt bij stap 5 en 6 van DC4E. Omdat het belangrijk is dat ontwerpers dezelfde voorkennis hebben, heb ik een ontwerpdocument. In dit document worden de stappen van DC4E gezet waarbij visie, het kiezen van een blend, het formuleren van leerdoelen belangrijke elementen zijn. Ook randvoorwaarden als ontwerptijd, docentrollen- en vaardigheden, leeromgeving worden benoemd.
Voor docenten(teams) van Zuyd hebben we een online Leertraject Module Ontwerpen ontworpen dat gebaseerd is op DC4E.
Inmiddels zijn de Blended Learning Adviseurs aan de slag met ontwerpestafettes en maken hierbij gebruik van een vereenvoudigde versie van DC4E. Het ondersteunend materiaal wordt aangepast indien de situatie daarom vraagt.
Collega Marcel Schmitz heeft DC4E gebruikt als basis voor zijn Bordspel FoLA2 ( Fellowship Of Learning Activity and Analytics). Hiermee ga je al spelend je leeractiviteiten (her)ontwerpen waarbij rekening gehouden met wat je van de interacties wilt weten (learning analytics), Meer informatie hierover op de website FoLA2.
Publicaties
Het model is in 2019 gepubliceerd in de EC-TEL proceedings
The Means to a Blend: A Practical Model for the Redesign of Face-to-Face Education to Blended Learning
Scheffel M. et al. (2019) The Means to a Blend: A Practical Model for the Redesign of Face-to-Face Education to Blended Learning. In: Scheffel M., Broisin J., Pammer-Schindler V., Ioannou A., Schneider J. (eds) Transforming Learning with Meaningful Technologies. EC-TEL 2019. Lecture Notes in Computer Science, vol 11722. Springer, Cham. https://doi-org.zuyd.idm.oclc.org/10.1007/978-3-030-29736-7_70
In 2021 is een peer reviewed paper gepubliceerd @DELFI (september 2021).
The Design Cycle for Education (DC4E): A practical model for the design of blended and online education
(2021). The Design Cycle for Education (DC4E). In: Kienle, A., Harrer, A., Haake, J. M. & Lingnau, A. (Hrsg.), DELFI 2021. Bonn: Gesellschaft für Informatik e.V.. (S. 229-240). https://dl.gi.de/handle/20.500.12116/37016
Andere blogberichten over DC4E
Dit blog is gedeeltelijk eerder gepubliceerd op onderwijsontwikkeling.zuyd.nl, blogberichten op 10 januari 2019 en 17 september 2019
Zie ook mijn Love2Share blogs over DC4E
- New pub: The Design Cycle for Education (DC4E) (27 september 2021)
Love 2 share 
Eén reactie op “DC4E, onderwijsontwerpcyclus van Zuyd”