De docent ‘moet’ wel heel veel, verzuchtte ik op het bericht ‘Toekomstbestendige docent is tevens ICT’er, dataverzamelaar en mediawijs‘ van ScienceGuide (25 mei 2022). Ik telde 19x het woord ‘moet | moeten’ en 4x ‘verwacht’. Ik vind het wat veel.
Het bericht is geschreven nav de publicatie ‘Gedragsindicatoren onderwijs met ict docenten hoger onderwijs. Uitwerking bij Raamwerk docentcompetenties onderwijs met ict van het Versnellingsplan’ uitgave van het iXperium (Hogeschool Arnhem Nijmegen). De auteurs van deze publicatie: Pierre Gorissen, Manon van Zanten, Pieter van Rooij, Jan Menting en Marijke Kral gebruikten het woord ‘moet’ maar 2x in de hele publicatie. Gelukkig! 🙂
Beide publicaties, Raamwerk en Gedragsindicatoren zijn ontwikkeld door HAN/iXperium in opdracht van de zone Docentprofessionalisering van het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie. Ook het rapport ‘Bouwstenen voor effectieve docentprofessionalisering’ is door hen samengesteld om ontwerpers van onderwijs te ondersteunen bij het vormgeven van effectieve professionalisering.
Het iXperium heeft al veel onderzoek gedaan en gepubliceerd over docentprofesionlisering met ict, zie hun website. Van hun kennis heb ik ook dankbaar gebruik gemaakt bij mijn MLI-masteronderzoek ICT-docentprofessionalisering: Leer-Ontwikkel-Werk-Samen-Onderzoek-Kennis-Deel. In mijn theoretisch kader schreef ik ook dat niet alleen ict-kennis en vaardigheden belangrijk zijn maar ook dat houdingsaspecten, opvattingen en zelfvertrouwen van docenten een rol spelen bij het inzetten van ict in het onderwijs. Vanuit mijn rol als adviseur ict in het onderwijs, maar ook al in mijn functie als informatieprofessional/bibliothecaris kom/kwam ik al deze aspecten tegen. We willen dat docenten (en studenten) ontwerpvaardig, onderzoeksvaardig, informatievaardig, digitaalvaardig, mediawijs zijn. En laatst heb ik daar nog futures literacy aan toegevoegd 🙂 Dus ja, ik doe ook mee aan het hoge verwachtingspatroon van docenten, maar kom ook steeds meer tot de conclusie is dat we daarin zouden moeten differentiëren. Daarbij moeten we wel het gesprek hebben over wat noodzakelijke vaardigheden zijn en wat handig is. Daar kunnen onderstaande rapporten zeker bij helpen.
Raamwerk docentcompetenties onderwijs met ict
Het raamwerk bestaat uit docentcompetenties die zijn ingedeeld in vier hoofddimensies:
- onderwijs ontwerpen, uitvoeren en evalueren;
- studenten toerusten voor de digitale samenleving;
- professioneel handelen als docent en
- de digitale geletterdheid van de docent.
Deze vier dimensies staan niet los van elkaar, maar zijn onderling verbonden, uitgebeeld in onderstaande afbeelding.
Elk van deze hoofddimensies is in het raamwerk uitgewerkt in subdimensies en bijbehorende competenties. Het raamwerk is te downloaden van de website van het Versnellingsplan. In het raamwerk zijn alle bijbehorende competenties per dimensie uitgewerkt.
Gedragsindicatoren onderwijs met ict docenten hoger onderwijs
Omdat blijkt dat docenten, maar ook ondersteuners en HR-medewerkers behoefte hebben aan concrete handvatten om hun eigen handelen en ontwikkelbehoeften in te kunnen schatten, hebben de onderzoekers van het iXperium gedragsindicatoren helder uitgewerkt bij de competenties uit het raamwerk, zie onderstaand voorbeeld
Het rapport is hier te downloaden.
Bouwstenen voor docentprofessionalisering 2.0
Deze publicatie kan gebruikt worden door management en ondersteuning om te bekijken of de randvoorwaarden geborgd zijn. Wat bieden we al aan, wat missen we nog? De handvatten zijn ook als docententeam te gebruiken om vorm en inhoud te geven aan de professionalisering. Over dit rapport heb ik geblogd. Inmiddels is een versie 2.0 verschenen (januari 2022) om de praktische bruikbaarheid van het model te vergroten.
In het model 2.0 zijn (net als in de eerste versie maar iets anders benoemd) drie domeinen van bouwstenen te onderscheiden:
- kenmerken van de professionalisering zelf (vorm/didactiek en inhoud),
- docentkenmerken, en
- de kenmerken van de organisatie.
Het nieuwe model is nog steeds mooi vormgegeven waarin de lemniscaat met docentkenmerken de centrale schakel is en symboliseert dat het een continu doorlopend proces is. Kenmerken van de organisatie is de basis van het model omdat het is voorwaardelijk voor ict-docentprofessionalisering. Professionalisering is de kern van het model.
Uitgelichte afbeelding: knipsel van omslag rapport
Love 2 share 