Tijdens een openbare les aan de Aeres Hogeschool Wageningen heeft lector Manon Ruijters gesproken over ‘Ontwikkelidentiteit’. Samen met Gerritjan van Luin, Björn Prevaas en Robert-Jan Simons heeft ze het ‘Manifest voor de Ontwikkelidentiteit‘ geschreven. Een must read voor iedereen die lerenden begeleidt.
Manon Ruijters ‘ken’ ik van haar boeken ‘Liefde voor leren’, ‘Canon van het leren’ en ‘Je binnenste buiten: Over professionele identiteit in organisaties’. Over dit laatste boek heb ik een blog geschreven. Haar boeken gaven mij inzicht in mijn zoektocht naar mijn professionele identiteit; weten wat ik doe, waarom ik het doe en waarvoor ik het doe.
In deze publicatie graaft Manon Ruijters en de andere auteurs nog dieper naar onze eigen manier van leren en ontwikkelen. Vanuit haar persoonlijke ervaringen tijdens haar revalidatieproces ontdekte ze dat “je eigen leren en ontwikkelen ankert in je identiteit en dat geeft meteen het belang aan om er serieuze aandacht aan te besteden.”
Van professionaliseren tot professionaliteit
In het eerste gedeelte wordt beschreven hoe wij in onze eerste levensjaren leren en ontwikkelen. Vervolgens hoe in onze schooltijd oerbeelden ontstaan over ons eigen leren en ontwikkelen. Oerbeelden zijn persoonlijke beelden, veronderstellingen, aannames over leren en ontwikkelen die gedurende je leven bevestigd (kunnen) worden door breed gedeelde beelden over leren en ontwikkelen (overgeneralisaties) die waar of niet waar kunnen zijn. Deze oerbeelden en overgeneralisaties zijn stevig verankerde elementen van ons ontwikkelidentiteit. Het geeft kleur aan wie je bent.
“Voor ontwikkelidentiteit geldt wat voor elke vorm van identiteit geldt: het is een sociaal begrip. Je identiteit ontstaat en wordt in stand gehouden in relatie met anderen, waarmee je je identificeert, waarvan je je onderscheidt of waartegen je je afzet. Je ontwikkelidentiteit heeft dan ook een persoonlijke en contextuele kant. Aan de persoonlijke kant denk je na over je identiteit vanuit de vraag ‘wie ben ik?’; aan de contextuele kant benader je je identiteit vanuit de vraag ‘wie zijn wij en wat zegt dat over mij?’.” (p 19|20)
Inzicht in je ontwikkelidentiteit helpt om de goede keuzes te maken en sturing te geven aan je eigen leren en ontwikkelen.
De context waarin we leren en ontwikkelen verandert constant. We leren/ontwikkelen individueel, maar ook in teams. Daarom is het belangrijk om te begrijpen hoe je eigen leren en ontwikkelen in elkaar zit. In het kader van collectief leren is het ook voor organisaties helpend om inzicht te hebben van ontwikkelidentiteit in het algemeen en van eigen medewerkers.
In onderstaande afbeelding maken de auteurs de kloof tussen theorie en (weerbarstige) praktijk inzichtelijk.
Model voor ontwikkelidentiteit
In het 2e gedeelte van het manifest wordt het model voor ontwikkelidentiteit toegelicht. Ik herken in het model het PI-model uit het boek ‘Je binnenste buiten’ over professionele identiteit.
Vooral de vragen van het contextuele domein (bovenkant model) en het persoonlijke domein (onderkant van het domein) vind ik hierbij erg helpend.
“Identiteit is een keuze: wie wil je zijn en hoe wil je gekend worden?” (p.27)
Het manifest wordt afgesloten met een aantal denkrichtingen en aandachtspunten die ook toegelicht worden
- Geef het werken aan ontwikkelidentiteit een plek in het onderwijs
- Voer als begeleiders en organisatoren van leren het gesprek over ontwikkelidentiteit
- Werk met elkaar aan de condities voor dialogen en ontwikkelidentiteit
- Doe onderzoek naar oerbeelden, overgeneralisaties en geheimen
- Versterk het realiseren in teams door het gesprek te voeren over leren, ontwikkelen en ontwikkelidentiteit
- Besteed voldoende aandacht aan algemene ontwikkeling
Mijn ontwikkelidentiteit
Dit manifest zet me weer aan het denken hoe ik leer en ontwikkel, en mijn aannames over leren en ontwikkelen. Jaren geleden heb ik mijn kernwaarden geformuleerd. Waarden die ik belangrijk vind in leven, werk en leren zijn: Vertrouwen * Plezier * Verbinden * Samen * Open. Het draait voor mij om zingeving. Status en bezit vind ik onbelangrijk. De laatste jaren is in mijn werk wederkerigheid en gelijkwaardigheid voor mij steeds belangrijker geworden, maar ook waardering voor wat ik doe. Leren doe ik door te lezen, te luisteren, (af) te kijken, na te denken, te schrijven en (open) te delen. Ik ben een knowmad 🙂 En ontwikkelen doe ik door vertrouwde mensen (mijn ‘critcal friends’) om feedback te vragen. Ik heb ervaren dat als mijn kernwaarden in het geding zijn, mijn leren stagneert. Door schade en schande heb ik ook geleerd dat niet iedereen op dezelfde manier leert en zich ontwikkelt. Dit manifest helpt mij in mijn rol als trainer voor docenten.
Professional zijn, is een keuze, schreef Manon Ruijters in haar boek ‘Je binnenste buiten’. Daar hoort volgens mij ook nadenken over je (aannames van) eigen leren en ontwikkelen bij.
Publicatie is te downloaden van de website Good Work Company
Een andere interessante publicatie van Manon Ruijters: Manifest voor de beroepsidentiteit: Over de achterkant van personaliseren
en flexibiliseren van beroepsopleidingen (2021).
Uitgelichte afbeelding van Igor Ovsyannykov via Pixabay
Love 2 share 