Het boek ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’, geschreven door Tim Surma, Kristel Vanhoyweghen, Gino Kamp, Daniel Muijs en Paul A. Kirschneren en mijn collega Dominique Sluijsmans is een schot in de roos. Docenten van PO tot WO omarmen het boek. En terecht! Mijn enige kritische noot op het boek is dat er nauwelijks aandacht is geschonken aan leertechnologie. Wilfred Rubens heeft 12 blogberichten geschreven waarin hij per bouwsteen uitwerkt hoe elke bouwsteen versterkt kan worden met leertechnologie. In dit verzamelblog staan ze allemaal bijeen. De input van Wilfred zal door Dominique, mij en mijn collega’s dankbaar gebruikt worden voor ons initiatief Actief Leren met Moodle.
Digitale didactiek
Momenteel is er steeds meer discussie in onderwijsland over de toegevoegde waarde van leertechnologie (zie blog van Pedro de Bruyckere) en ook de ethische vraagstukken van digitalisering (gebruik van data) krijgt in toenemende mate aandacht (zie mijn blog hierover). Heel goed deze aandacht. Vaak zie ik wel dat ‘waarheden’ over PO op situaties in HO worden geprojecteerd, we moeten wel rekening houden met de context. Voor welk doel en welke doelgroep zetten we welke leertechnologie in? En welke docentvaardigheden horen daar dan bij? Als ik denk aan docentprofessionalisering op het gebied van didactiek blijf ik het onbegrijpelijk vinden dat leertechnologie niet meteen wordt meegenomen in didactische cursussen. Ik zou wensen dat het vanzelfsprekend is. Ik ben daarom erg benieuwd naar de publicatie van het Versnellingsplan over bouwstenen voor effectieve docentprofessionalisering.
Tools bij ontwerpen van blended onderwijs bij Zuyd
Het DC4E, de ontwerpcyclus van het voormalig lectoraat Technologie-Ondersteund Leren is gebaseerd op het generieke ADDIE-model die we voor de context van Zuyd hebben aangepast. Inmiddels heb ik een aantal hulpmiddelen ontwikkeld die gebruikt (kunnen) worden bij het ontwerpen en ontwikkelen van (blended) onderwijs.
Passend bij bouwsteen 2 van Wijze lessen: Geef duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie hoort de placemat Moodle Template. Bij de implementatie van Moodle hebben we in afstemming met DLO-coaches een Zuyd template vastgesteld. Op verzoek heb ik deze placemat gemaakt zodat de docent een compact overzicht heeft van doel en werkwijzen van de secties.
Daarnaast heb ik ook een Moodle-scan samengesteld waarmee op verzoek systematisch per Moodle cursus tips en tops worden gegeven. Zo’n analyse bespreek ik vervolgens met de cursuseigenaar of DLO-coach die met deze verbeterpunten hun cursus aanpassen.
Uit de webinar AYCL Instructional Design heb ik de tip ‘maak een ontwerpdocument’ opgepikt. Inmiddels heb ik een format ontwerpdocument voor (her)ontwerpen blended onderwijs opgesteld. Het is onderverdeeld in 3 niveaus: Macro (curriculum), Meso (Module), Micro (Les). Bij de ontwerpprincipes op macro en meso niveau zijn vragen geformuleerd die de wegwijzers zijn voor het moduleontwerp. Als basis hiervoor heb ik de eerste 4 stappen van de DC4E Ontwerpcyclus en het Spinnenweb van Van den Akker gebruikt. Daarnaast zijn de overwegingen van Wilfred Rubens uit zijn blog over ontwerpcriteria blended learning verwerkt.
Zowel de Moodle scan als het ontwerpdocument heb ik al tot tevredenheid van docenten (en mezelf 🙂 ) gebruikt. Het ligt nu ter bespreking bij mijn collega’s in de hoop dat ook zij dit handige hulpmiddelen vinden bij het werk dat we doen.
En nu weer verder met de matrix bouwstenen wijze lessen en de Moodle leeractiviteiten waarmee we docenten een hulpmiddel gaan bieden bij het inzetten van leertechnologie om actief leren te bevorderen. De voorbeelden van Wilfred vertaal ik momenteel naar de mogelijkheden binnen onze digitale leeromgeving waarvan Moodle de kern vormt, daarnaast beschikken we ook over Mediasite, BlueJeans, Office365 en Shakespeak. Zoals Wilfed in zijn blog schrijft is er een overlap tussen de bouwstenen en daardoor een herhaling van tools. We zijn nu aan het puzzelen hoe we deze het meest overzichtelijk kunnen presenteren. Wilfred benoemt in zijn blogs ook tools die niet tot de de applicatielandschap van Zuyd behoren (zoals Padlet, Mentimeter, Peerwise). Meestal zijn er ook alternatieven te vinden in de digitale leeromgeving van Zuyd. Als uitwerkingen verder gevorderd zijn zal ik deze uiteraard delen.
Vorige week ontving ik een mail van Inholland die ook Moodle als LMS heeft, dat zij samen met OpenEdu, ook onze Moodle-leverancier, graag met de Wijze lessen aan de slag willen. We zullen elkaar daarin vast wel weten te vinden!
Wordt vervolgd.
Uitgelichte afbeelding van Steve Buissinne via Pixabay