Of het nu gaat om mijn kennis, leermaterialen, onderzoek of onderwijs in het algemeen, mijn blik is altijd open geweest.
Share, remix, reuse
In 2012 schreef ik voor SURF magazine een column over open onderwijs en dat je dat gewoon moet doen. Ik las overal over openheid van het delen van informatie en ervaringen door kenniswerkers. Waarom zag ik van dit gedachtegoed zo weinig terug in de praktijk van alledag? vroeg ik me af. Ik zou die column heden ten dage nog steeds kunnen schrijven. In het afgelopen decennium is helaas (te) weinig veranderd.
Ik heb in mijn jaren als ICT&O-adviseur veelvuldig aandacht gevraagd voor open delen. In de bibliotheekwereld was het normaal om zelfgeschreven rapportjes met iedereen te delen. De web2.0 periode was voor mij een snoepdoos 🙂 . Social media heeft mijn persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd. Het gebruiken van creative commons, het ontwikkelen van open leermateriaal was voor mij als voormalige bibliothecaris vanzelfsprekend.
In het kader van een Zuydinnoveertproject in 2013-2014 heb ik mede een project geleid [MOOCZI] waarbij we onderzochten of een Massive Open Online Course met open leermateriaal ingezet kon worden voor deficiëntiecursus wiskunde voor de toenmalige en toekomstige ICT-studenten. Het was een leerzaam traject met veel hobbels en tegenslagen.
In 2015 heb ik op basis van de ervaringen van het MOOCZI-project samen met Martijn Ouwehand van de TU Delft een artikel geschreven over Kansen voor inbedding open en online onderwijs in campusonderwijs.
Ondanks de ambities van minister Bussemaker (Ministerie van OCW, 2015) om in 2025 al het onderwijsmateriaal onder een open licentie te delen en te laten uitwisselen aanknopingspunten boden, was er in de teams waarin ik werkte weinig aandacht voor dit thema. Landelijk is er veel gebeurd, maar niet bij Zuyd. Wel hebben een aantal Zuyd collega’s in vakcommunity’s open leermateriaal gemaakt en gepubliceerd. Vol trots heb ik hierover geblogd.
Dit studiejaar werd ik ineens betrokken bij een project om uitgangspunten voor beleid op open leermaterialen te formuleren. We hebben oa die Zuyd-collega’s geïnterviewd die al mbv stimuleringsgelden open leermaterialen hebben ontwikkeld. Uit deze gesprekken heb ik gehaald dat bestuurlijk draagvlak (visie en ruimte geven), prioritering en facilitering door opleidingsmanagers, een goede ondersteuning en een cultuuromslag (veel koudwatervrees bij het delen van leermateriaal) essentieel zijn. Hetgeen we ook in bovenvermeld artikel al schreven: “En wellicht ligt de voornaamste oplossing wel in een cultuuromslag. Openheid is, boven de praktische mogelijkheden, toch vooral een mindset, waarin delen centraal staat. En daar is een cultuurverandering voor nodig”. Ik hoop dat zoeken, maken en delen van open leermateriaal nu ook binnen Zuyd de aandacht krijgt die het verdiend. Ik besef me ook heel goed dat dit voor docenten weer iets zou zijn dat bij hun drukke werk komt. Het zal in deze tijd van bezuinigingen in het hoger onderwijs niet gemakkelijk worden dit thema te omarmen. Ik wens voor Zuyd dat de Get Connected aanvraag door Npuls wordt gehonoreerd zodat pilots worden gestart en ervaringen worden gedeeld op de website van CTL Zuyd. *Imho* moet iemand/dienst op centraal niveau eigenaarschap krijgen, verantwoordelijkheid voelen en aanjager worden op dit thema. Ik voelde het wel maar kreeg het niet. Mijn drijfveer voor open waren altijd ideologisch van aard. In het onderwijs worden we betaald met publiek geld, daarom vind ik dat wat we ontwikkelen ook terug dienen te geven aan de maatschappij. Zo wordt de samenleving beter geïnformeerd (maatschappelijke opdracht van de onderwijsinstelling) en hebben studenten minder opleidingskosten. Daarnaast worden leermaterialen door open te ontwikkelen beter van kwaliteit zo is mijn ervaring. Uiteraard vind ik wel dat je de credits [CC-BY] moet geven aan de oorspronkelijke ontwikkelaars.
Wil je nog meer informatie over delen van open leermaterialen, bekijk dan deze webinar van NRO met dé OER-professor Robert Schuwer waar ik zoveel van geleerd heb, en de conculega’s Ria Jacobi (Inholland) en Marjo Versantvoort (HAN) die zoveel goed werk verrichten landelijk en in hun hogescholen.
Luister ook eens naar het prachtig nummer van Thé Lau van The Scene.
OPEN OPEN OPEN MOET HET ZIJN!
Mijn andere blogs over open leermaterialen:
- Naar digitale (open) leermaterialen (13 september 2022)
- Zoeken, vinden, delen open leermateriaal (8 maart 2021)

