Hoe staat het anno 2022 met de leeromgeving? En wat is de impact van ontwikkelingen binnen het onderwijs en technologie op de digitale leeromgeving? Tijd voor een herijking, vond SURF.
In het SURF rapport Herijking van de visie op de digitale leeromgeving zijn 24 aspecten geïnventariseerd die naar verwachting impact krijgen op de digitale leeromgeving, deze zijn aangevuld met 4 ‘bedreigingen’. Bij het rapport zijn ook werkvormen toegevoegd die je kunt gebruiken als je zelf aan de slag wilt met de herijking of ontwikkeling van de visie op de digitale leeromgeving.
“Een goed uitgewerkte visie geeft richting aan de ontwikkeling van de digitale leeromgeving, het geeft kaders voor de architectuur en de gegevenshuishouding en helpt bij het organiseren van het beheer en gebruik van de omgeving. Praktisch geeft een visie ook richting bij de keuze van applicaties en is noodzakelijk bij aanbestedingen van componenten. Een visie geeft kaders bij organiseren van regie op functionaliteit en het gegevensbeheer” (p. 13)
Als ICT&O adviseur ben ik 10 jaar geleden aan de slag gegaan met het burchtmodel van SURF en de componentenvisie. Hiermee wordt bedoeld dat alle diensten, applicaties en ict-systemen (de componenten) samen de digitale leeromgeving vormen. De digitale leeromgeving is dus meer dan alleen het LMS (bv Moodle), maar bestaat ook uit digitaal toetsen (bv Remindo), video (bv Mediasite), samenwerken (bv Teams), etc. In de loop der tijd hebben mijn (oud-)collega’s en ik in diverse interne rapporten over de DL(W)O met behulp van het burchtmodel van SURF het applicatielandschap van de organisatie in kaart gebracht; aandacht gevraagd voor het optimaliseren van processen en regie op data. Het is een complex evenwicht dat voortdurend aandacht verdient en continue doorontwikkeld moet worden, zoals dat ook in het rapport wordt geschreven. De uitdaging was (en is nog steeds) om er ook vanuit de gebruiker een geheel van te maken.
Bovenstaande 24 aspecten en de 4 bedreigingsaspecten:
- organisatie van het onderwijs vanuit een fysiek onderwijs paradigma
- cybercrime
- uitfaseren als pijnpunt
- legacy en kwaliteit van data
zijn allemaal zeer relevant en herkenbaar en duidelijk beschreven in deel 3 van het rapport. Het gaat te ver om ze hier allemaal te behandelen.
Op basis van deze 28 aspecten zijn 10 bevindingen geformuleerd (p. 15). De tien bevindingen impliceren dat de oorspronkelijke definitie van de digitale leeromgeving en de componenten-visie in de basis blijft staan, maar dat de rol en de positie van de digitale leeromgeving binnen het onderwijs juist sterk in belang zal toenemen.
Digitale leeromgeving is het geheel van systemen, door een instelling georganiseerd, gericht op het onderwijs en leren.
In deel 2 zijn 4 thema’s uitgelicht:
- Het sourcing trilemma; sourcing, cybercrime en de afhankelijkheid van “the big five”
- Nieuwe afwegingen tussen fysiek en online onderwijs
- Accreditatie versus begeleiding; de rol van de onderwijsinstelling
- Continue doorontwikkeling
Als ICT&O adviseur werkend bij een hogeschool, lid van een Team ICT&O die een aantal onderwijsapplicaties functioneel en didactisch ondersteunt vallen mij een aantal zinsneden op.
- Hogeronderwijsinstellingen organiseren zich steeds meer als professionele IT-bedrijven. Dit betekent een omslag in denken over onderwijs en organisatie die naar onze verwachting de komende jaren zijn beslag zal vinden. (p. 15)
- De toekomst beweegt zich echter naar verwachting (flexibilisering) naar een veel vrijere keuze in afname van dat aanbod, ongeacht de locatie; dus onderwijs kunnen volgen op elk moment en vanuit elke plek. (p. 20)
- Studeren wordt het verzamelen van badges waarvan sommigen uitgereikt worden door geaccrediteerde instellingen en anderen niet. Badges door particulier organisaties kunnen gaan uitgereikt kunnen worden, gaat dit de rol van het onderwijs mogelijk veranderen. (p.21)
- We zien bij een aantal instellingen dat er voor de leeromgeving product owners worden aangesteld, die op het snijvlak van onderwijs en techniek zorgdragen voor de doorontwikkeling van de leeromgeving, en voor integratie, koppelingen, inkoop en beheer, privacy en beveiliging. (p. 22)
- Mogelijk ontstaat er als alles weer een beetje normaal wordt een nostalgische beweging terug naar fysiek onderwijs. Maar toch is de verwachting dat die trend niet volledig zal doorzetten. (29)
- Wij verwachten dat bijvoorbeeld de ontwikkelingen rond flexibilisering, de samenwerking over instellingen heen, ook dit aspect [open educational resources] gunstig aspect gunstig zal beïnvloeden. De technologie is beschikbaar, het succes van de toepassing zit echter vooral in de menselijke aspecten, schroom om publiek te delen; of juist het not invented here-syndroom. (p.32)
- De verwachting voor 2027 is dat het gebruik van video in het onderwijs nog verder zal toenemen. Het wordt ook steeds meer een interactief communicatiemiddel, terwijl de nadruk tot nu toe op informatieoverdracht lag. Ook vervaagt in video de grens tussen simpel registreren en creëren. (p. 39)
- Met een goed overzicht van applicaties moet het mogelijk zijn fat adviseurs binnen de instelling eenvoudig kunnen bepalen of een applicaties aan bepaalde voorwaarden voldoet, den aan de AVG of het gebruik van open standaarden. met datzelfde overzicht moet het voor de docent mogelijk zijn de juiste applicaties voor het juiste doel in te zetten. Dit overzicht ontbreekt veelal nog op instellingen. (p. 41)
Bij sommige van deze zinnen denk ik ‘ja daar loop ik ook tegen aan’ of ‘moeten we het hier nog steeds over hebben?’ tot ‘ja, daar moeten we aandacht aan schenken’ of ‘nee, zo snel verandert het onderwijs niet’.
Daarom zijn mijns inziens de werkvormen die in deel 4 worden beschreven erg helpend om eerst binnen het team en daarna breder binnen de organisatie het gesprek samen te voeren om zo te signaleren en inzicht te krijgen welke aspecten in onze context invloed hebben op de digitale leeromgeving.
Leestip: blog van Wilfred Rubens over dit rapport.
Love 2 share 