Kim Spinder is in haar podcast Innovatie Wasstraat in gesprek met Annet Scheringa, auteur van het boek Storylistening – Hoe krijg ik mensen in beweging? Luister naar de onderstroomverhalen van je medewerkers, adviseert Scheringa organisaties.
Soms lees je een boek, of in dit geval luister je een podcast, die woorden geeft aan je eigen gevoel. Dit is er zo één. Ondanks dat ik wel een beetje hyper-de hyper werd van de dames 🙂 , bleef het boeiend.
In het hoger onderwijs heb je constant te maken met veranderingen. Zelf heb ik vaker onderwijsinnovaties geïnitieerd of gestimuleerd. En als medewerker heb ik regelmatig te maken (gehad) met organisatieveranderingen. In het boek Storylistening – Hoe krijg ik mensen in beweging? spreekt Annet Scheringa samen met mede-auteur Simon Beemster over organisatorische veranderingen. Over hoe moeilijk het is om mensen mee te krijgen. Iedere verandering vraagt om een gedragsaanpassing. En een collectieve verandering is nog moeilijker en kost veel tijd. We nemen daar te weinig tijd voor. Daarom leidt 70% van de veranderingsprocessen in organisaties niet tot het gewenste resultaat (Boonstra).
Organisaties presenteren elke 2-4 jaar verandertrajecten, zo vertelt Scheringa. Veel veranderingen worden gepresenteerd via bovenstroominformatie (missie, visie, kernwaarden, beleidsdocumenten). Maar er is ook onderstroom (waarden, ervaringen, belevingen, emoties). Veranderingen van gedrag gaat niet via ratio, bovenstroom. Dit moet je verbinden met emotie, onderstroom. Daar gaat de podcast over.
In mijn master Leren en Innoveren heb ik ook een module ‘initiëren en begeleiden van onderwijsvernieuwingen’ gevolgd. Of het nu gaat om strategische, culturele veranderingen of om het implementeren van innovaties, in bijna alle literatuur over veranderkunde wordt communicatie als dé belangrijkste voorwaarde genoemd. Ik heb toen kennis gemaakt met Theorie U van Otto Scharmer, waar Scheringa ook naar verwijst. Hierin beschrijft hij 4 niveaus van luisteren die belangrijk zijn voor leiderschap:
- Downloaden – is horen wat je wilt horen.
- Open mind – nieuwsgierig luisteren naar anderen.
- Empatisch luisteren – eigen oordeel uitschakelen, inleven in de ander (basis van storylistening)
- Open wil – luisteren om jezelf te willen veranderen.
Luisteren is moeilijk. Zeker luisteren zonder oordeel, zo heb ik ervaren.
Medewerkers die al langer bij een organisatie werken, zijn veelal afwachtend bij de zoveelste gepresenteerde verandering. Dit wordt veelal geïnterpreteerd als weerstand. Scheringa noemt dit medewerkers met “ervaringswijsheid”. Het negeren van deze onderstroom is een kostbare zaak en het organiseren van cursussen een dure symptoombestrijding, zo zegt zij. Luisteren naar de onderstroomverhalen is een permanente boodschap voor het management, adviseert Scheringa. Vraag waar mensen blij van worden, waar de pijn zit. Vraag naar zingeving en vertel waarom jij als leider verbonden bent aan de organisatie. Werk is ook zingeving.
Veranderingen vraagt om een goed verhaal. Verhalen raken ons. Ze blijven ons bij.
Luister!
Uitgelichte afbeelding van Christine Sponchia via Pixabay
Love 2 share 