Het NRO (Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek) organiseerde 15 januari 2021 een online symposium waarin experts aan de hand van 6 thema’s met elkaar in gesprek gingen over hun visie op het hoger onderwijs ná corona. Ik heb de thema’s digitale didactiek en community-vorming gevolgd.
De opzet van het symposium
Voorafgaand aan het symposium hadden de experts een essay geschreven met hun wetenschappelijk onderbouwde visie op hun thema. Erg fijn om je op deze manier voor te bereiden. Tijdens het symposium was van elk essay ook een poster beschikbaar.
Het (gratis) online symposium vond plaats tussen 10 en 1 uur. Voldoende vond ik. De start was plenair, waarna iedere deelnemer automatisch in de sessie van zijn/haar keuze geplaatst werd. Elke sessie had een moderator en een gespreksleider. Een goede opzet. De sessie startte per expert met een kort filmpje waarin ze kort de essentie van hun essay toelichtte. Daarna vond het gesprek plaatst. Normaal gesproken zou ik tijdens een live event twitteren, bij een online event gebruik ik de chat. Dat deden veel deelnemers, zo was er nog meer interactie. Daar kan ik erg van genieten.
Alle essays, posters en kennisclips zijn inmiddels beschikbaar via het nieuw platform onderwijskennis.nl
Tevens is een online magazine samengesteld waarin de opbrengsten per thema mooi zijn vormgegeven.
Over de 2 thema’s die ik gevolgd heb (digitale didactiek en communityvorming) is op Science Guide al een goede bijdrage verschenen. Hieronder volgen mijn indrukken van deze 2 sessies.
Digitale didactiek: ontwerpen van blended onderwijs
Rondom dit thema hebben Fleur Prinsen (Hogeschool Rotterdam), Barend Last (Universiteit Maastricht) en Marcel van der Klink (Zuyd Hogeschool) een essays geschreven.
Fleur Prinsen legt in haar in haar essay de nadruk op evidence informed onderwijs vernieuwen. Er zijn nu veel aannames over online en blended onderwijs. De praktijkkennis is nog beperkt. We moeten nog veel leren. Vooral van elkaar.
Barend Last pleit voor een heldere definitie van Blended Learning. Als we geen gezamenlijke taal hebben dan ligt spraakverwarring op de loer. Hij citeert de definitie van Torrisi-Steele (2011): “Blended learning betreft het optimaliseren en verrijken van studentgerichte leerervaringen, mogelijk gemaakt door de harmonieuze integratie van verschillende activerende strategieën, bereikt door de combinatie van fysieke interactie met ICT.” Hij gebruikt voor het ontwerpen van onderwijs de mooie metafoor van een boom.
Tevens benoemt Barend dat het ontwerpen van blended onderwijs contextgebonden is. Hierover heb ik ook al eens een blog geschreven [Blended Learning. What’s in a name. Context is king].
Lector van Zuyd, Marcel van der Klink, benoemt het belang van het samenbrengen van expertise. Hij schetst drie ontwerpscenario’s: low, medium en high impact blended learning en waarschuwt daarbij om de ambitie niet te hoog maar zeker ook niet te laag te stellen. Hij adviseert een passend ontwerpmodel te gebruiken en verwijst daarbij naar de ontwerpcycus die ik samen met collega’s heb ontwikkeld 🙂
We leren in coronatijd veel over het gebruiken van leertechnologie voor ons onderwijs en leerproces. Echter we hebben nog steeds te maken met noodonderwijs. De substitutie van klassikaal naar afstandsonderwijs is niet doordacht ontworpen. Het is raadzaam om nu goed na te denken over je onderwijsvisie; hoe ziet jouw blended onderwijs na de pandemie eruit passend bij het onderwijsconcept (PGO, 4C/ID, etc) dat gebruikt wordt? Veel opleidingen zijn nu met deze vraag bezig. Het is belangrijk dat deze vraag zowel vanuit management als vanuit docenten beantwoord wordt. Daarbij moet rekening gehouden worden dat onderwijs meer omvat dan kennis en vaardigheden (zie Biesta). De 3 experts vinden praktijknabijheid ontwikkelen vanzelfsprekend. Tevens werd gesproken over de noodzaak van ontwerpbekwaamheid van docenten. Ik vraag me steeds vaker af of functiedifferentiatie in deze niet noodzakelijk. Onderwijs ontwerpen vindt immers plaats op 3 niveaus; curriculum, module en les. Niet elke docent hoeft op elke niveau over ontwerpvaardigheden te beschikken, vind ik. Veel hbo-docenten komen uit de praktijk en zijn niet als docent/onderwijskundige opgeleid. Bij dit onderwerp moest ik denken aan een bijeenkomst van Zestor bij Zuyd enige jaren geleden. Men sprak over de professionele docent en dat hbo-docenten een gezamenlijke identiteit missen. Docenten voelen zich meer vakvrouw/-man (verloskundige, programmeur, etc) dan docent. Autonomie komt in deze discussie ook altijd bovendrijven. Het is een groot goed. Naast dat curriculum- en module ontwerpen eerder een team effort is, kan de docent ‘los’ gaan in zijn eigen lesontwerp. Daarom is het ook belangrijk ruimte te bieden aan innovatieve docenten. Als we het hebben over ruimte bieden voor activerend leren dan zou de onderwijsorganisatie ook na moeten gaan denken over het herinrichten van de klaslokalen. Immers die collegezalen hebben we niet meer nodig als we alle onderzoeken over wat moeten we behouden ná de pandemie moeten geloven. Studenten spreken in meerderheid de voorkeur uit om het online hoorcollege te behouden na de pandemie.
De posters van Marcel, Fleur en Barend
Community-vorming in een blended leeromgeving
Rondom dit thema hebben Jolien Dopmeijer (Hogeschool Windesheim), Rutger Kappe (Hogeschool Inholland), Liedeke Plate (Radboud Universiteit) en Marca Wolfensberger (Hanzehogeschool) een essay geschreven.
In de vier essays wordt de sense of belonging en sense of community besproken. Onderwijs is meer kennis en vaardigheden doceren, het gaat ook ook (in)formele sociale en academische binding, zoals Rutger Kappe dat in zijn eerdere LinkedIn bijdrage al heeft omschreven. In alle gepresenteerde onderzoeken die tijdens de pandemie zijn uitgevoerd blijkt dat studenten elkaar (en docenten) missen. In dit Zuyd nieuwsbericht zijn 4 studenten en 3 docenten aan het woord die dat ook beamen.
Corona en de anderhalve meter samenleving en het online onderwijs leidt bij veel studenten tot gevoelens van eenzaamheid en verlies van motivatie. Er is naast fysieke afstand sprake van een psychologische afstand. Daarom is het belangrijk om tijd in te roosteren om elkaar online te ontmoeten. Ook samen online opstarten is een goede manier om een sence of community te creëren. Dit schrijft Jolien Dopmeijer in haar essay. Zij concludeert dat het vormen van een community in een blended leeromgeving niet iets is dat organisch ontstaat, het dient gevormd te worden. Bij het ontwerpen van een online of blended community dient sense of belonging het fundament te vormen om de psychologische afstand te overbruggen. Zie ook mijn blog hierover [Best of both worlds].
Rutger Kappe benoemt in zijn essay dat studeren zoveel meer is, het gaat ook om ergens bij horen, nieuwe vrienden maken, socialiseren. Spontane ontmoetingen worden gemist. Een “sense of community” is van belang om elkaar te ondersteunen, inspireren en intellectueel te voeden.
We kunnen meer digitaal creëren dan we dachten, en tegelijkertijd blijft het een verschraling van de fysieke ontmoeting, schrijft Marca Wolfensberger. Liedeke Plat toont dat kansengelijkheid tav internationale studenten niet vanzelfsprekend is. Een advies: betrek studenten bij het gesprek over communityvorming en verbondenheid.
De essays van deze 4 experts vond ik sterk. De sessie viel mij wat tegen. Volgens mij kwam dat omdat het aantal van 4 expert net 1 te veel was, zo ook 2 gespreksleiders. Het duurde lang eer het gesprek echt startte. Daarnaast was bij één van de gespreksleider storende achtergrondgeluiden die mij erg afleidde. De poster van Jolien Dopmeijer vind ik echt prachtig.
De posters van Jolien, Rutger, Liedeke en Marca
Met veel belangstelling ga ik de andere essays nog lezen. Het biedt voor mij veel input bij het meedenken van de vraagstukken die opleidingsteams nu hebben.
Uitgelichte afbeelding van Alexandra_Koch via Pixabay
Love 2 share 
thx for sharing
LikeGeliked door 1 persoon